زیرگروه فارماکوژنتیک
مسئول: دکتر پروانه افشاریان
p. afsharian@royan-ac. ac. ir
pafshar@Royaninstitute. org
دکتر پروانه افشاریان دو مدرک کارشناسی خود را هم‌زمان در رشته‌های زیست‌شناسی و شیمی به ترتیب از دانشگاه فردوسی و دانشگاه آزاد اسلامی مشهد دریافت کرده است. سپس کارشناسی ارشد خود را در رشته ژنتیک در سال ۱۳۷۷ به پایان رساند. ایشان به‌عنوان هیئت علمی به گروه ژنتیک پژوهشگاه رویان پیوست و در کنار کارهای علمی، سمت اجرایی مدیریت آموزش را نیز بر عهده داشت. سپس مدرک دکتری تخصصی خود را در زمینه فارماکوژنتیک سرطان خون از دانشگاه کارولینسکا سوئد در سال ۱۳۸۵ دریافت کرد.
پس از گذراندن اولین دوره‌ی پسادکتری در کارولینسکا، در سال ۱۳۸۷ به گروه پروفسور Inge Olsson در گروه هماتولوژی دانشکده پزشکی دانشگاه لوند پیوست. ایشان دو سال در زمینه Target therapy of hematopoietic stem cells در دانشگاه لوند به تحقیقات خود ادامه داد و در سال ۱۳۸۹ به ایران بازگشت و به‌عنوان مسئول زیرگروه فارماکوژنتیک و در سال ۱۳۹۳ به‌عنوان مدیر گروه ژنتیک ناباروری در پژوهشگاه رویان مشغول خدمت شد.
هم‌اکنون عمده تحقیقات وی، بررسی جنبه‌های فارماکوژنتیکی پزشکی تولیدمثل با تأکید بر درمان‌های دارویی ناباروری است. وی از سال ۱۳۹۶ در سمت اجرایی معاونت پژوهش و فناوری پژوهشگاه رویان مشغول به فعالیت است. ایشان دارای ۲۸ مقاله در مجلات ملی و بین‌المللی است و ۱۲۵ خلاصه مقاله را در کنگره‌های ملی و بین‌المللی ارائه کرده‌اند.
درباره زیرگروه فارماکوژنتیک
گزارش‌های بسیاری در زمینه اثرات جانبی شامل مسمومیت‌ها و مقاومت‌های دارویی، هرساله منتشر می‌شود و تمامی آنها دلالت بر این مسئله دارند که هر فرد براساس الگوهای ژنتیکی خود به یک دارو پاسخ اختصاصی می‌دهد که می‌تواند منجر به درمان یا مقاومت دارویی یا حتی اثرات مضر منجر به فوت (مانند مسمومیت‌های داروهای بیهوشی در برخی افراد) شود. این موضوع اساس مطالعات فارماکوژنتیک به‌عنوان یک علم بین رشته‌ای (ژنتیک، بیوشیمی و فارماکولوژی) است. این مطالعات به توسعه و بهبود آزمایش‌های بالینی بر اساس حضور پروفایل‌هایی از مولکول‌های زیستی و سایر نشان‌گرهای زیستی برای تشخیص‌های معمول کمک می‌کند.
از‌آنجایی‌که تغییرات ژنتیکی نقش مهمی در پزشکی تولیدمثل دارند، مطالعات فارماکوژنتیکی می‌تواند یک زمینه جدید برای بهبود روش‌های درمانی ناباروری ایجاد کند. برای مثال، با استفاده از علم فارماکوژنتیک در روش‌های کمک باروری (ART)، می‌توان به بهبود اثربخشی درمان‌های هورمونی کمک کرد که در حال حاضر در پروتکل‌های ART استفاده می‌شود.
نمونه مطالعات بالینی نشان داده‌اند پلی‌مورفیسم p. N680S در ژن گیرنده‌ی FSH سبب پاسخ کمتر تخمدان به تحریک FSH در بیماران تحت IVF می‌شود و درنتیجه، مقاومت به درمان در افراد هموزیگوت، بیشتر وجود دارد. موضوعات مورد پژوهش در زیر گروه فارماکوژنتیک بیشتر روی ژن‌هایی توجه دارد که در ناباروری مردان / زنان به‌ویژه در پاسخ به پروتکل‌های ART درگیر هستند.
